Nu de corona maatregelen eerder aangescherpt dan afgezwakt worden, is de illusie dat we misschien dit schooljaar al een beetje terug kunnen naar ‘normaal’ lesgeven als een zeepbel kapot geknapt. Daarom tijd om eens even goed naar dat ‘hybride onderwijs’ te kijken en hoe dat werkt in het MBO.

Zelf ben ik werkzaam op een MBO school in Deventer waar ik les geef aan studenten van de opleiding dierenartsassistent paraveterinair. Nu moet ik zeggen dat dit over het algemeen behoorlijk gemotiveerde studenten zijn. En gezien de hoeveelheid theorie (helemaal voor een MBO opleiding), zijn het vaak ook studenten die redelijk makkelijk achter een laptop kunnen leren. Toch ervaar ook ik de moeilijkheden van lesgeven van praktijkgericht onderwijs op afstand.

Hybride onderwijs

Wat is hybride onderwijs? Kort samengevat is het een combinatie van digitaal en fysiek onderwijs. Voor de zomervakantie toen de scholen dicht gingen moesten we allemaal stel op sprong volledig over naar digitaal onderwijs. Dit was een zeer leerzame periode, niet leuk óf handig, maar het heeft wél de mogelijkheden binnen digitaal lesgeven een boost gegeven. Nu met de start van het nieuwe schooljaar hebben we gelukkig iets meer ruimte om studenten ook weer op school te kunnen bedienen. Én hebben we vol profijt van die ‘digitale onderwijsboost’ van voor de zomerstop.

Maar hoe werkt dat dan hybride lesgeven… nou dat verschilt. Binnen het MBO mogen studenten weer beperkt op school komen, maar ze moeten dan wel onderling 1,5m afstand houden. Ook is het maximum aantal studenten op een locatie beperkt en blijven ze zoveel mogelijk in één ruimte . Met deze gegevens zijn er een aantal opties die overblijven voor het aanbieden van lesstof in een hybride setting. Kort gezegd 3.

Optie 1: Klassen om beurten op school laten komen voor bijvoorbeeld praktijklessen en enkel de theorielessen waarbij het lastig is om deze op afstand aan te brengen of het leerproces ervan te begeleiden. De overige dagen digitaal onderwijs.

Optie 2: Er wordt gewerkt met halve klassen digitaal en halve klassen fysiek aanwezig per les.

Optie 3: Nagenoeg alles digitaal, enkel praktijklessen en ‘zorg’ studenten fysiek aanwezig.

Alle opties hebben voor- en nadelen. En afhankelijk van het type student en het soort onderwijs is de één beter passend dan de ander.

Werkt hybride onderwijs?

De afgelopen maand (voelt als maaaaanden) heb ik ervaring opgedaan met optie 2. De halve klas fysiek aanwezig, de halve klas digitaal via teams aanwezig. Het werkt, maar heeft wel een prijskaartje. Lessen moeten aangepast worden zodat je ook de studenten thuis erbij kunt betrekken, werkvormen moeten voor zowel thuis als op school werken, studenten moeten met elkaar online aan groepsopdrachten kunnen werken en als docent zit je continue te schipperen tussen je laptop en het lokaal. Het is dodelijk vermoeiend.

Populaire onderwijsvormen zoals flipping the classroom (waarbij studenten zelfstandig de theorie bestuderen en er klassikaal ruimte is voor discussiëren, vragen beantwoorden of verwerken van theorie) bieden mogelijk een oplossing en worden steeds vaker uitgeprobeerd/ingezet. Maar de tijd om het onderwijs, specifieker jouw lessen, om te vormen is er niet. Sterker nog er zijn juist grote achterstanden in te halen van vorig schooljaar en meer docenten of uren heb je niet.

Conclusie

Hybride onderwijs kan zeker werken. Maar door de snelheid waarmee de omschakeling nu gemaakt moest worden is er te weinig tijd en kennis voor handen om dit op een gedegen manier op te zetten.

Toch heeft de coronacrisis ook goede dingen voortgebracht; het heeft het onderwijs een digitale boost gegeven. En de docenten die gedurende de coronacrisis onderwijs verzorgen zijn een stuk handiger met de computer geworden!